ബുദ്ധിപരമായ സംതൃപ്തിയാണ് മനുഷ്യന് ഏറ്റവും പ്രധാനം . ഇസ്ലാമിക വിശ്വാസം അനുഭവത്തിലും ആശയത്തിലും കൃത്യവും സത്യവുമാണെന്നതാണ് ഒന്നാമത്തെ കാര്യം.

വ്യവസ്ഥാപിതവും അലങ്കൃതവുമായ പ്രപഞ്ചം സ്വയംഭൂവല്ല, അല്ലാഹുവിൻ്റെ സോദ്ദേശ്യപരവും നീതിപൂർവ്വകവുമായ സംവിധാനമാണ് മനുഷ്യരടങ്ങുന്ന സൃഷ്ടിജാലങ്ങൾക്ക് ബാധകമായ നിയമങ്ങൾ , അതിനെതിരായ നീക്കങ്ങൾ കൃത്വിമവും സ്വന്തത്തോട് തന്നെയുള്ള അനീതിയുമാണ് , ഇഹലോകത്തെ നന്മതിന്മകൾക്ക് കണക്ക് തെറ്റാത്ത പ്രതിഫലവും കർമ്മഫലവും ലഭിക്കുന്ന പരലോകമാണ് പ്രധാനം ,നാമൂഹികമായ വൈവിധ്യങ്ങൾക്കപ്പുറം മനുഷ്യർ മാനവികത എന്ന ഒരുമയിൽ സാഹോദര്യം കണ്ടെത്തണം , ഇത്തരം പാഠങ്ങൾ പറഞ്ഞുതരാൻ വേണ്ടി സ്രഷ്ടാവ് പറഞ്ഞയച്ച ഒന്നേകാൽ ലക്ഷത്തോളം പ്രവാചകന്മാരിലെ നേതൃത്വവും അന്തിമമനുമാണ് മുഹമ്മദ് നബി ( സ ) തുടങ്ങിയ ദർശനങ്ങളുടെ ആകെത്തുകയാണ് ഇസ്ലാം .

വിമർശിക്കപ്പെടുക എന്നതാണ് ഇസ്ലാമിൻ്റെ സജീവതയുടെ തെളിവ്. അർഹതയുള്ളവയുടെ അതിജീവനമാണ് പ്രകൃതിനിയമം എന്ന് പ്രചരിപ്പിക്കുന്ന മതനിരാസകർ ഇസ്ലാം ഗോത്രകാലമതമാണെന്ന് 21 ആം നൂറ്റാണ്ടിലും വിമർശിക്കേണ്ടി വരുന്നതിൽ തന്നെ എല്ലാറ്റിനുമുള്ള മറുപടിയുണ്ട് . അന്ത്യ പ്രവാചകർ ( സ ) യുടെ കാലത്ത് ലോകത്ത് നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന ഇസ്ലാമും മുസ്ലിംകളും അല്ലാത്ത മറ്റൊരു ദർശനമോ സംസ്കാരമോ രാഷ്ട്രഘടനയോ അതേമാതിരി ഇന്ന് ലോകത്തില്ല . ഇസ്ലാമിന് ബദലാണെന്ന തരത്തിലൊക്കെ വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെട്ട ആധുനികവും ഉത്തരാധുനികവുമായ സാമൂഹിക പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ ഏതെണ്ടെല്ലാം നാമാവശേഷമാവുകയോ ലിബറലിസത്തിൻ്റെ വയറ്റിലകപ്പെട്ട് സ്വത്വം നഷ്ടപ്പെടുകയോ ചെയ്തു. ആധുനികതാമൂല്യങ്ങളോട് കലഹിക്കാനും അതിന് മുകളിൽ തികഞ്ഞ ബദലായി നിലക്കൊള്ളുവാനുമുള്ള താത്വികവും പ്രായോഗികവുമായ സമഗ്രത ഇസ്‌ലാമിനുള്ളത് കൊണ്ടാണ് ഇന്നത്തെ ലോകക്രമത്തിലും ഇസ്ലാം തന്നെ ഒന്നാം വിഷയമാവുന്നത് . " ദുരാരോപണങ്ങളാൽ അവർ ഊതിക്കെടുത്താൻ ശ്രമിക്കും , പക്ഷെ അല്ലാഹു ഇസ്ലാമിൻ്റെ പ്രഭ സമ്പൂർണ്ണമാക്കുക തന്നെ ചെയ്യും " എന്നാണനേക്കുറിച്ച് ഖുർആനിൻ്റെ പ്രതികരണം . കൗതുകരമായ മറ്റൊരു കാര്യം , കല , സാഹിത്യം , രാഷ്ട്രീയം , അധികാരം , സമ്പത്ത് തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ അതികേമന്മാരായ പലശക്തികളെയും മറികടക്കാൻ കഴിഞ്ഞ നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ ഇസ്ലാം ഉപയോഗിച്ച അതേ മെക്കാനിസം കൊണ്ട് തന്നെയാണീ കാലഘട്ടത്തേയും ഇസ്ലാം അതിൻ്റേതാക്കുന്നത് എന്നതാണ് . മനുഷ്യരുടെ ബൗദ്ധിക ഘടനയും ഇസ്ലാമും പുറപ്പെട്ടത് ഒരേ കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്നായത് കൊണ്ടാണത്. പ്രവാചകത്വവും ദിവ്യബോധനവും സ്വയംകൃത വേഷങ്ങളല്ല എന്ന് അതിൽ നിന്ന് തന്നെ മനസ്സിലാക്കാം .ഇസ്ലാമിൻ്റെ മൗലികമായ അടിസ്ഥാന തത്വങ്ങൾ ഒരിക്കലും മാറ്റേണ്ട കാര്യമില്ല . കാറ്റിനൊത്ത് മാറ്റിയവരൊക്കെ മതത്തിനകത്തെ സെമി മതനിരാസകർ ആയി മാറിയിട്ടുമുണ്ട് .